COVID-19: Η δυστοπία της ψηφιακής ιχνηλάτησης

 

 

 

 

The Translation Project

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ & COVID-19 

Η δυστοπία της ψηφιακής ιχνηλάτησης

Heinz Troll Photography, Urban spaces: Marseilles, France

COVID-19: Η δυστοπία της ψηφιακής ιχνηλάτησης

από τον Kannen Ramsamy*

δημοσιεύθηκε στο Institute for Policy Research (IPR)

Διάρκεια ανάγνωσης: 5-6 λεπτά
Μετάφραση: Νίκος Κυπαρίσσης, Ιωάννα Μουράτη & Νικολέτα Παπαδοπούλου
Επιμέλεια: Άννα Γκόνη
Κείμενο ήχου-αφήγηση: Χάρης Παυλίδης

The Translation Project · COVID-19: Η δυστοπία της ψηφιακής ιχνηλάτησης επαφών

Η COVID-19 πυροδότησε ένα κύμα βιοτεχνολογικών καινοτομιών άνευ προηγουμένου. Μία από τις πιο σημαντικές εξελίξεις υπήρξε η δημιουργία μιας πλατφόρμας ιχνηλάτησης επαφών, η οποία αναπτύχθηκε μέσω της σπάνιας συνεργασίας των γιγάντων της τεχνολογίας, Google και Apple. Η πρώτη φάση αυτής της πλατφόρμας αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία από τις αρχές Ιουνίου και, δεδομένου ότι οι κυβερνήσεις αναλαμβάνουν πρωταρχικό ρόλο στην ανάπτυξή της, το νέο σύστημα ενδεχομένως να προκαλέσει προβλήματα στη δημόσια τάξη. Πολλά άτομα εκφράζουν ανησυχίες, μιλώντας για μία δυστοπική πραγματικότητα στην οποία οι καθημερινές μας επαφές και οι μετακινήσεις μας θα ελέγχονται και θα φιλτράρονται από υπερεξελιγμένα συστήματα παρακολούθησης.

Στην ουσία, η ιχνηλάτηση επαφών αποτρέπει τα ήδη μολυσμένα άτομα που ασθενούν από το να εκθέσουν άλλα άτομα στον ιό και κατά συνέπεια να τα μολύνουν. Η μέθοδος αυτή είναι πολλά υποσχόμενη για την διαχείριση της COVID-19 και έχει χρησιμοποιηθεί επιτυχώς σε χώρες όπως η Νότια Κορέα και η Ταϊβάν.

Η πλατφόρμα σκοπεύει να στηρίξει μαζικά αυτή τη διαδικασία, ειδοποιώντας, μέσω τηλεφώνου, τους ανθρώπους σε περίπτωση που εκτεθούν στον νέο κορονοϊό ή βρεθούν κοντά σε μολυσμένα άτομα. Η εκάστοτε συσκευή θα στέλνει με σήμα Bluetooth έναν μοναδικό κωδικό, που προέρχεται από το αναγνωριστικό (ID) του συγκεκριμένου τηλεφώνου. Άλλες συσκευές που βρίσκονται εντός εμβέλειας και λαμβάνουν τον κωδικό θα αποθηκεύουν τα δεδομένα του, καταγράφοντας τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις του ατόμου. Όσα άτομα έχουν διαγνωστεί με τον ιό θα λαμβάνουν αυτόν τον μοναδικό κωδικό με τις παραπάνω πληροφορίες. Επομένως, η συσκευή θα μπορεί να σκανάρει το αρχείο των καταγεγραμμένων κοινωνικών αλληλεπιδράσεων του ατόμου και να διαπιστώνει αν βρέθηκε σε κοντινή απόσταση με κάποιο άλλο άτομο που έχει προσβληθεί από τον ιό. Εκτιμάται ότι όσοι άνθρωποι εκτέθηκαν στον ιό θα μπορούν έπειτα να τεθούν σε εκούσιο αυτοπεριορισμό, για να αναστείλουν την περαιτέρω διασπορά.

Είναι αρκετά προφανές ότι μια τέτοια πλατφόρμα έχει τη δυνατότητα να εμποδίσει την εξάπλωση του COVID-19, ειδικά στο πλαίσιο μιας συνεργασίας της Google με την Apple. Με περίπου 3 δισεκατομμύρια χρηστών λογισμικού Google Android και Apple Inc. iOS, η πρωτοβουλία αυτή θα μπορούσε να ωθήσει την ιατρική πρακτική της ιχνηλάτησης επαφών σε νέο επίπεδο.

Ωστόσο, ένα πρόγραμμα ιχνηλάτησης επαφών τέτοιου μεγέθους προκαλεί δικαιολογημένη ανησυχία όσον αφορά ζητήματα ιδιωτικότητας, αλλά και εξάπλωσης της τεχνολογίας ψηφιακής παρακολούθησης γενικότερα, για τον εξής λόγο: οι πολίτες που νοσούν θα πρέπει να καταχωρίσουν στην πλατφόρμα πληροφορίες σχετικά με την υγεία τους. Προβλέποντας αυτή την ανησυχία, η Google και η Apple έχουν λάβει μια σειρά μέτρων για την προστασία της ιδιωτικότητας των χρηστών. Η πλατφόρμα δεν καταγράφει την τοποθεσία σου όπως ένα σύστημα GPS, αλλά κοινοποιεί δεδομένα μέσω ενός ανώνυμου κλειδιού ταυτοποίησης για να διασφαλίσει την ανωνυμία, ενώ η συμμετοχή στο δίκτυο θα είναι προαιρετική. Αυτές οι διαδικασίες είναι ευπρόσδεκτες, αλλά, λόγω της πολυπλοκότητας και της έκτασης του προγράμματος, ξέρουμε ότι απαιτείται χρόνος για να κατανοηθούν και να τεθούν υπό έλεγχο οι πιθανές συνέπειες του.

Heinz Troll Photography, Urban spaces: Riga, Latvia

Το πρόγραμμα, όμως, δεν θα αναγκάσει τις κυβερνήσεις να αναχαιτίσουν τις πρακτικές της βιομηχανίας, όπως γινόταν τον τελευταίο καιρό, με ρυθμιστικούς φορείς να προσπαθούν να περιορίσουν αδιάκριτες μορφές ψηφιακής παρακολούθησης. Και αυτό γιατί η πλατφόρμα είναι στην ουσία ένα εργαλείο διαχείρισης της δημόσιας υγείας, το οποίο απαιτεί από τις κυβερνήσεις να αποφασίσουν πώς ακριβώς θα ήθελαν να την εφαρμόσουν και να τη χρησιμοποιήσουν. Οι αρχές δημόσιας υγείας και μεταφοράς θα παίξουν αποφασιστικό ρόλο στη διαχείριση της πλατφόρμας και θα πάρουν αποφάσεις για την πραγματική εφαρμογή της σε μια συγκεκριμένη περιοχή. Σε αυτό το σενάριο, επομένως, οι δημόσιοι φορείς λειτουργούν ως καθοριστικοί παράγοντες στο πλάι της Google και της Apple, επηρεάζοντας σημαντικά τη λειτουργία του προγράμματος ιατρικής παρακολούθησης, τόσο κατά τη διαδικασία ανάπτυξης του, όσο και κατά τη χρήση του.

Αυτό εγείρει σημαντικές ανησυχίες για τη δημόσια τάξη και πολιτική, αλλά και για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

  

-Πόσα δεδομένα θα θέλουν να συλλέξουν αυτοί οι φορείς;

 

-Πώς θα διαμορφωθεί η συνεργασία τους με την Google και την Apple;

-Σε τι βαθμό θα χρησιμοποιηθούν οι πληροφορίες από την πλατφόρμα ως μέσο ελέγχου της κινητικότητας;

Πιθανόν, οι δημόσιοι αυτοί φορείς να επιτρέπουν στους ανθρώπους να λαμβάνουν τις δικές τους αποφάσεις σχετικά με τον τρόπο μετακίνησης, βάσει των πληροφοριών από την πλατφόρμα. Μπορεί, ωστόσο, να χρησιμοποιηθεί και πιο αυταρχικά, ως μέθοδος αστυνομικής διαχείρισης της κινητικότητας για τη μείωση της εξάπλωσης του ιού. 

 

Πόσο δυστοπική φαντάζει αυτή η τόσο κοντινή πραγματικότητα; 

 

Οι περισσότερες υπάρχουσες μορφές άμεσου και ορατού κυβερνητικού ελέγχου κινητικότητας υφίστανται ως φυσικά εμπόδια, όπως προσωπικό ασφαλείας, φράκτες και τοίχοι ή ακόμα και ως έγγραφα, όπως διαβατήρια, εισιτήρια και κάρτες. Είναι πιθανό να βιώσουμε για πρώτη φορά μία μορφή ψηφιακής διακυβέρνησης της μαζικής κινητικότητας.

Έτσι, ενώ η πλατφόρμα ιχνηλάτησης επαφών δίνει τη δυνατότητα καταπολέμησης της πανδημίας και αποτελεί μια εντυπωσιακή καινοτομία, το ηθικό υπόβαθρο του τρόπου χρήσης και ανάπτυξης από φορείς δεν έχει ακόμα σχηματιστεί. Είναι επίσης γνωστό ότι αυτές οι τεχνολογικές μεταβολές συχνά δημιουργούν «δεδικασμένο» για περαιτέρω επεκτάσεις και παραλλαγές. Είναι, λοιπόν, σημαντικό να προβλεφθεί η δημιουργία ενός συστήματος ανάληψης ευθυνών, όσον αφορά την ανάπτυξη και την εξέλιξη του συστήματος παρακολούθησης. Πρέπει να αξιολογούμε με συνέπεια την αποτελεσματικότητά του και να υπολογίσουμε τόσο τα οφέλη που προσφέρει όσο και οποιοδήποτε κοινωνικό, ηθικό ή υλικό κόστος προκύπτει από τη χρήση του.

Η COVID-19 και η ανάδυση αυτού του μεγαλεπήβολου προγράμματος παρακολούθησης, το οποίο έχει δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση, αναδεικνύει νέες προκλήσεις σχετικά με την ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας και τη σχέση της με τη διακυβέρνηση και την πολιτική. Όσο νωρίτερα κινητοποιηθεί το κοινό, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, οι ερευνητικές ομάδες και οι ΜΚΟ για να συντονίσουν αυτή τη σχέση, τόσο πιο γρήγορα θα καταφέρουμε να διασφαλίσουμε ότι η πλατφόρμα θα χρησιμοποιείται όχι μόνο με τον πιο αποτελεσματικό, αλλά και με τον λιγότερο επικίνδυνο τρόπο. Η διασφάλιση της δημόσιας και ατομικής υγείας μπορεί και πρέπει να ενέχει λιγότερα χαρακτηριστικά δυστοπίας.

ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

*O Kannen Ramsamy είναι ειδικός επί δημοσίων υποθέσεων και μεταπτυχιακός φοιτητής Δημοσίας Τάξης στο Πανεπιστήμιο του Μπαθ.

Ημερομηνία πρώτης δημοσίευσης: 24 Απριλίου 2020. Το άρθρο πρωτοδημοσιεύθηκε στο IPR Blog με διαφορετικές εικόνες

Πηγή:https://blogs.bath.ac.uk/iprblog/2020/04/24/digital-contact-tracing-during-covid-19/?fbclid=IwAR2bK-j0o3CpuiqUPqRyefbvWJevD0D_QkBWq9Cx4x7kyuQzFetihP3vbXQ