by The Translation Project
EDITORIAL #4
Summer in this city
γράφει η Δώρα Ψωμά
εικόνες από τη Χρύσα Μανδαλιανού
αφηγείται η Χριστίνα Σάκκα
γράφει η Δώρα Ψωμάεικόνες από τη Χρύσα Μανδαλιανού
αφηγείται η Χριστίνα Σάκκα
Θεσσαλονίκη. Αύγουστος 2020. Σήμερα πέρασα ολόκληρη σχεδόν τη μέρα μου στην Πλατεία Ναυαρίνου. Με όποιον είχα ραντεβού, εκεί κοντά στο παιδάκι που κατουράει συναντιόμασταν. Από νωρίς το πρωί μέχρι αργά το βράδυ. Έξω στα παγκάκια και σε απόσταση ασφαλείας, έτσι περνάμε φέτος το αστικό μας καλοκαίρι, μετρώντας κρούσματα και περιμένοντας τις νέες ντιρεκτίβες. Στο βαθύ καλοκαίρι, όταν η πόλη μοιάζει περισσότερο με χωριό, ακούς μέχρι και τζιτζίκια να ξύνουν με σταθερό ρυθμό το δέρμα τους μέσα από τις φυλλωσιές της ψηλής λεύκας, μπροστά στο καφέ «Ενοχές».
Η φίλη μου η Χρύσα υποσχέθηκε να βγάλει πολλές φωτογραφίες για να διαλέξω για το editorial. Πηδήξαμε μέσα στο σιντριβάνι. Στο παιδάκι που τελικά δεν κατουράει. Νερό πουθενά. Αναρωτιέμαι πόσα χρόνια πάνε που δεν έχει πια νερό εκεί πέρα μέσα. Περιεργαστήκαμε το άγαλμα για να βρούμε το κατάλληλο κάδρο και θέμα. Του φορέσαμε μια τσάντα στην πλάτη, του βάλαμε ένα κράνος, τίποτα δεν μας ταίριαξε. Ψαχούλεψα τις τσέπες μου και βρήκα δύο ιατρικές μάσκες. Ούτε αυτό μας άρεσε. Ο Βαγγέλης φώναζε να βγάλουμε τον πισινό του.
Η φίλη μου η Χρύσα υποσχέθηκε να βγάλει πολλές φωτογραφίες για να διαλέξω για το editorial. Πηδήξαμε μέσα στο σιντριβάνι. Στο παιδάκι που τελικά δεν κατουράει. Νερό πουθενά. Αναρωτιέμαι πόσα χρόνια πάνε που δεν έχει πια νερό εκεί πέρα μέσα. Περιεργαστήκαμε το άγαλμα για να βρούμε το κατάλληλο κάδρο και θέμα. Του φορέσαμε μια τσάντα στην πλάτη, του βάλαμε ένα κράνος, τίποτα δεν μας ταίριαξε. Ψαχούλεψα τις τσέπες μου και βρήκα δύο ιατρικές μάσκες. Ούτε αυτό μας άρεσε. Ο Βαγγέλης φώναζε να βγάλουμε τον πισινό του.
«Θα μας κόψει το χαζο-facebook», του λέω, «εκείνο το ρομπότ ο Ζούκεμπεργκ». Τελικά αφήσαμε το παιδάκι ως έχει.
Στο σιντριβάνι της Πλατείας Ναυαρίνου, ξανασυναντηθήκαμε αργά το απόγευμα. Να επιμείνω να το αποκαλώ σιντριβάνι άραγε; Πήρα και το βιβλίο του Ροθ που διαβάζω αυτές τις μέρες, μήπως και το στήσω πάνω στο κεφάλι του αγάλματος. And then it hit me. Ο Φίλιπ Ροθ, σε αντίθεση με πολλούς γλωσσολόγους νέας κοπής, έλεγε ότι τα πράγματα συνεχίζουν να διατηρούν το όνομά τους ακόμα κι όταν αλλάξουν χρήση ή λειτουργία. Οπότε ναι, σιντριβάνι, ακόμα και χωρίς νερό και παιδάκι που -θα έπρεπε να- κατουράει.
Στο σιντριβάνι της Πλατείας Ναυαρίνου, ξανασυναντηθήκαμε αργά το απόγευμα. Να επιμείνω να το αποκαλώ σιντριβάνι άραγε; Πήρα και το βιβλίο του Ροθ που διαβάζω αυτές τις μέρες, μήπως και το στήσω πάνω στο κεφάλι του αγάλματος. And then it hit me. Ο Φίλιπ Ροθ, σε αντίθεση με πολλούς γλωσσολόγους νέας κοπής, έλεγε ότι τα πράγματα συνεχίζουν να διατηρούν το όνομά τους ακόμα κι όταν αλλάξουν χρήση ή λειτουργία. Οπότε ναι, σιντριβάνι, ακόμα και χωρίς νερό και παιδάκι που -θα έπρεπε να- κατουράει.
 |
| Photo by Chrisa Mandalianou, 2020 @chryssa_mandalianou / Graphic design by Evangelos Moliviatis |
Ο Ροθ και εγώ έχουμε μία μυστική καλοκαιρινή λέσχη ανάγνωσης. Οι δυο μας. Κάθε καλοκαίρι διαβάζω και ξαναδιαβάζω τουλάχιστον τρία βιβλία του και τα κουβεντιάζω με όποιον άνθρωπο βρω πρόθυμο. Αφού τελείωσα την "Αντιζωή" σε μετάφραση της Χριστίνας Ντόκου, ξανάπιασα το "Νέμεσις", και πάλι από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ, αλλά σε μετάφραση Κατερίνας Σχινά, και το διαβάζω παράλληλα με την ορίτζιναλ έκδοση από Random House Inc. (2011).
Όταν το καλοκαίρι του 1944 η επιδημία πολιομυελίτιδας ενσκήπτει στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρζεϋ, ο νεαρός καθηγητής Φυσικής Αγωγής, Μπάκυ Κάντορ, βλέπει τα παιδιά του υπαίθριου κέντρου άθλησης να πεθαίνουν ένα-ένα, αλλά αρνείται να αποδεχθεί ότι ο λοιμός είναι πιο δυνατός από τον ίδιο. Οργισμένος με τον Θεό και απογοητευμένος από τους χειρισμούς της πολιτείας ως προς την αντιμετώπιση της επιδημίας, ο ήρωας του Ροθ εγκαταλείπει την πόλη. Η νέμεσις έρχεται όταν ο Μπάκυ κυριεύεται από ενοχές, πιστεύοντας ότι διέσπειρε τον ιό στην παιδική κατασκήνωση Ίντιαν Χιλ, μακριά από την πόλη του, στα Όρη Πόκονο της Πενσυλβάνια. Τα κεντρικά θέματα της πανδημίας επανέρχονται: φόβος, πανικός, οργή, ενοχή, σύγχυση, οδύνη, απομόνωση.
Όταν το καλοκαίρι του 1944 η επιδημία πολιομυελίτιδας ενσκήπτει στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρζεϋ, ο νεαρός καθηγητής Φυσικής Αγωγής, Μπάκυ Κάντορ, βλέπει τα παιδιά του υπαίθριου κέντρου άθλησης να πεθαίνουν ένα-ένα, αλλά αρνείται να αποδεχθεί ότι ο λοιμός είναι πιο δυνατός από τον ίδιο. Οργισμένος με τον Θεό και απογοητευμένος από τους χειρισμούς της πολιτείας ως προς την αντιμετώπιση της επιδημίας, ο ήρωας του Ροθ εγκαταλείπει την πόλη. Η νέμεσις έρχεται όταν ο Μπάκυ κυριεύεται από ενοχές, πιστεύοντας ότι διέσπειρε τον ιό στην παιδική κατασκήνωση Ίντιαν Χιλ, μακριά από την πόλη του, στα Όρη Πόκονο της Πενσυλβάνια. Τα κεντρικά θέματα της πανδημίας επανέρχονται: φόβος, πανικός, οργή, ενοχή, σύγχυση, οδύνη, απομόνωση.
Θα περίμενα να βρω παρέα για κουβέντα σχετικά με τη λογοτεχνία της επιδημίας. Αν όχι τώρα, πότε; Κανείς δεν θέλει όμως να κουβεντιάσει ούτε για λογοτεχνία, ούτε για αρρώστιες. Έχω πιάσει τζακ ποτ χειρότερου θέματος έβερ.
 |
| Navarino Square, Thessaloniki: Photo by Chrisa Mandalianou, 2020 @chryssa_mandalianou |
Κανείς δεν ήθελε στ’ αλήθεια να μιλάει για τον Covid-19, ούτε καν όταν ήμασταν σε lockdown. Για κρούσματα, πού φοράμε μάσκες, πότε θα ξανανοίξουν τα σχολεία, ποια μάρκα αντισηπτικού είναι η καλύτερη, πώς περνάει στην καραντίνα, ναι. Αλλά για τον ιό τον ίδιο του και την κατάσταση εξαίρεσης, όχι. Μερικοί φίλοι μού είπαν ότι το TTP θα έπρεπε να καταγίνεται με χαρούμενα και αισιόδοξα θέματα και όχι με τη μαυρίλα της πανδημίας. Εντάξει. Shut down. Restart.
Και μετά ήρθε η δολοφονία του George Floyd και τα πράγματα έγιναν πολύ χειρότερα. Αγόρι μου καλό. Τι πλάσμα πρέπει να ήσουν! But your life did not matter. Όπως και η ζωή του Adama Traoré δεν μας ένοιαζε, αλλά μας ένοιαξε τελικά ο θάνατός του. Στην εποχή μας, το να πεθαίνεις σου εξασφαλίζει περισσότερα like από το να ζεις.
Και φτάσαμε με τούτα και με κείνα στο καλοκαιρινό τεύχος του TTP και μπερδέψαμε τα μπούτια μας. Καθυστερήσαμε, αγχωθήκαμε, ψάχναμε άρθρα που να μας βοηθήσουν να ξεμπερδευτούμε. Είπαμε να μιλήσουμε και πάλι μέσα από τις λέξεις των άλλων για το πώς βιώνουμε όλες και όλοι μας την πανδημία αλλά και τον αντίκτυπο της δολοφονίας του George Floyd και του Adama Traoré.
Τα κείμενα που επιλέξαμε, μεταφράσαμε και σας παρουσιάζουμε στο καλοκαιρινό, τέταρτο τεύχος του TTP έχουν ως κοινό πυρήνα τους τη ζωή μας όπως έγινε, την αντιζωή. Αυτά που λέμε και αυτά που δεν λέμε. Και εν τέλει αυτά που μας γεμίζουν φόβο. Τι νοηματοδοτούμε και τι όχι. Γιατί παραχωρούμε την ελευθερία μας και γιατί –πρέπει να- αντιστεκόμαστε.
Από την Αγγλία, το Βέλγιο και το Παρίσι, τρεις σημαντικοί αρθρογράφοι επιχειρούν να φωτίσουν το Covid-19 Crisis από διαφορετικές πλευρές. Ο Kannen Ramsamy από το Univeristy of Bath περιγράφει τη δυστοπία που βιώνουμε μέσω της ψηφιακής ιχνηλάτησης των επαφών μας. Ο Jonathan Lambaerts από το πανεπιστήμιο της Αμβέρσας αναλύει τη σκέψη του φιλόσοφου Giorgio Agamben προσκαλώντας μας να διεκδικήσουμε το πάλαι ποτέ αυτονόητο: τη διασφάλιση του δικαιώματος στη ζωή όπως θα έπρεπε να είναι. Τέλος, ο Philippe Marlière από το University College London μας θυμίζει την υπόθεση του Adama Traoré, του George Floyd της Ευρώπης, που πριν από λίγα μόλις χρόνια έχασε τη ζωή του στη Γαλλία λόγω της αστυνομικής βίας. Οι συνθήκες ζωής των "ορατών μειονοτήτων" (visible minorities) ή "φυλετικών πληθυσμών" (racialized populations) απασχολούν και πάλι την κοινή γνώμη λόγω και του Covid-19 Crisis.
Τέλος, για τις εικόνες που φιλοξενούμε στα άρθρα του καλοκαιρινού μας τεύχους, ευχαριστούμε ιδιαίτερα τον Heinz Troll, Γερμανό φωτογράφο που ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Οι φωτογραφίες του Heinz από τη συλλογή του με τίτλο “Urban Spaces” συνοδεύουν τα άρθρα μας θεματικά. Αστικά τοπία, ανθρώπινη παρουσία -και απουσία. Παρίσι, Μασσαλία, Νάντη, Ρίγα, και τέλος Νέα Υόρκη. Κτήρια, άνθρωποι, δρόμοι και πεζοδρόμια. Ο φωτογράφος αιχμαλωτίζει με τον πλέον εύγλωττο τρόπο αυτό που ονομάζουμε αντιζωή στο προκατασκευασμένο αστικό περιβάλλον, μακριά από τη φύση και τη ζωή όπως θα έπρεπε να είναι.
Έπιασε βροχή, νύχτωσε κι εγώ ακόμα γράφω το editorial. Καθυστερώ γιατί κάθε λίγο και λιγάκι γυρνάω και διαβάζω καμιά σελίδα από τον καημένο τον Ροθ που έχει τσαλακωθεί από τα τόσα μπες-βγες στη γειτονιά, στα σιντριβάνια και στις πλατείες. Γιατί να είμαι τόσο αναβλητική; Ας αυτομαστιγωθώ και για αυτό. Πού είναι η ατομική μου ευθύνη; Αλλά ευτυχώς ο Ροθ έχει πάντα κάτι λυτρωτικό να σου πει για τον εαυτό σου. Οι καλοί συγγραφείς μάς ξέρουν καλύτερα από ό,τι εμείς οι ίδιοι.
“Don't be against yourself. There's enough cruelty in the world as it is. Don't make things worse by scapegoating yourself.”
Και μετά ήρθε η δολοφονία του George Floyd και τα πράγματα έγιναν πολύ χειρότερα. Αγόρι μου καλό. Τι πλάσμα πρέπει να ήσουν! But your life did not matter. Όπως και η ζωή του Adama Traoré δεν μας ένοιαζε, αλλά μας ένοιαξε τελικά ο θάνατός του. Στην εποχή μας, το να πεθαίνεις σου εξασφαλίζει περισσότερα like από το να ζεις.
Και φτάσαμε με τούτα και με κείνα στο καλοκαιρινό τεύχος του TTP και μπερδέψαμε τα μπούτια μας. Καθυστερήσαμε, αγχωθήκαμε, ψάχναμε άρθρα που να μας βοηθήσουν να ξεμπερδευτούμε. Είπαμε να μιλήσουμε και πάλι μέσα από τις λέξεις των άλλων για το πώς βιώνουμε όλες και όλοι μας την πανδημία αλλά και τον αντίκτυπο της δολοφονίας του George Floyd και του Adama Traoré.
Τα κείμενα που επιλέξαμε, μεταφράσαμε και σας παρουσιάζουμε στο καλοκαιρινό, τέταρτο τεύχος του TTP έχουν ως κοινό πυρήνα τους τη ζωή μας όπως έγινε, την αντιζωή. Αυτά που λέμε και αυτά που δεν λέμε. Και εν τέλει αυτά που μας γεμίζουν φόβο. Τι νοηματοδοτούμε και τι όχι. Γιατί παραχωρούμε την ελευθερία μας και γιατί –πρέπει να- αντιστεκόμαστε.
Από την Αγγλία, το Βέλγιο και το Παρίσι, τρεις σημαντικοί αρθρογράφοι επιχειρούν να φωτίσουν το Covid-19 Crisis από διαφορετικές πλευρές. Ο Kannen Ramsamy από το Univeristy of Bath περιγράφει τη δυστοπία που βιώνουμε μέσω της ψηφιακής ιχνηλάτησης των επαφών μας. Ο Jonathan Lambaerts από το πανεπιστήμιο της Αμβέρσας αναλύει τη σκέψη του φιλόσοφου Giorgio Agamben προσκαλώντας μας να διεκδικήσουμε το πάλαι ποτέ αυτονόητο: τη διασφάλιση του δικαιώματος στη ζωή όπως θα έπρεπε να είναι. Τέλος, ο Philippe Marlière από το University College London μας θυμίζει την υπόθεση του Adama Traoré, του George Floyd της Ευρώπης, που πριν από λίγα μόλις χρόνια έχασε τη ζωή του στη Γαλλία λόγω της αστυνομικής βίας. Οι συνθήκες ζωής των "ορατών μειονοτήτων" (visible minorities) ή "φυλετικών πληθυσμών" (racialized populations) απασχολούν και πάλι την κοινή γνώμη λόγω και του Covid-19 Crisis.
Τέλος, για τις εικόνες που φιλοξενούμε στα άρθρα του καλοκαιρινού μας τεύχους, ευχαριστούμε ιδιαίτερα τον Heinz Troll, Γερμανό φωτογράφο που ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Οι φωτογραφίες του Heinz από τη συλλογή του με τίτλο “Urban Spaces” συνοδεύουν τα άρθρα μας θεματικά. Αστικά τοπία, ανθρώπινη παρουσία -και απουσία. Παρίσι, Μασσαλία, Νάντη, Ρίγα, και τέλος Νέα Υόρκη. Κτήρια, άνθρωποι, δρόμοι και πεζοδρόμια. Ο φωτογράφος αιχμαλωτίζει με τον πλέον εύγλωττο τρόπο αυτό που ονομάζουμε αντιζωή στο προκατασκευασμένο αστικό περιβάλλον, μακριά από τη φύση και τη ζωή όπως θα έπρεπε να είναι.
Έπιασε βροχή, νύχτωσε κι εγώ ακόμα γράφω το editorial. Καθυστερώ γιατί κάθε λίγο και λιγάκι γυρνάω και διαβάζω καμιά σελίδα από τον καημένο τον Ροθ που έχει τσαλακωθεί από τα τόσα μπες-βγες στη γειτονιά, στα σιντριβάνια και στις πλατείες. Γιατί να είμαι τόσο αναβλητική; Ας αυτομαστιγωθώ και για αυτό. Πού είναι η ατομική μου ευθύνη; Αλλά ευτυχώς ο Ροθ έχει πάντα κάτι λυτρωτικό να σου πει για τον εαυτό σου. Οι καλοί συγγραφείς μάς ξέρουν καλύτερα από ό,τι εμείς οι ίδιοι.
“Don't be against yourself. There's enough cruelty in the world as it is. Don't make things worse by scapegoating yourself.”
This is a marathon. Be kind to yourself.
*Πληροφορίες σχετικά με το άγαλμα "Παιδί που σφυρίζει" του γλύπτη Νικόλα στην Πλατεία Ναυαρίνου στη Θεσσαλονίκη, μπορείτε να βρείτε στους παρακάτω συνδέσμους:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου