by 
ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Covid-19 και η άνοδος
του αντιρατσιστικού κινήματος στη Γαλλία
Covid-19 και η άνοδος του αντιρατσιστικού κινήματος στη Γαλλία
Η δολοφονία του George Floyd από έναν αστυνομικό στη Μινεάπολη των Η.Π.Α. μαζί με το σύνθημα Black Lives Matter (BLM) αντηχούν σε ολόκληρο τον κόσμο με έναν πρωτοφανή τρόπο. Σε όλες τις ηπείρους, ομάδες νέων έχουν καταλάβει τους δρόμους για να αποτίσουν φόρο τιμής στον Floyd. Διαδηλώνουν κατά της αστυνομικής βίας την οποία θεωρούν «συστημική». Πολίτες εκφράζουν την αγανάκτησή τους για το φυλετικό φακέλωμα και τους δυσανάλογα συχνούς τυχαίους ελέγχους Μαύρων πολιτών και ατόμων που μετανάστευσαν στις Η.Π.Α από την αστυνομία.
Αυτές οι σκηνές από την Αμερική είχαν μεγάλο αντίκτυπο στη Γαλλία για δύο βασικούς λόγους.
Σε μια χώρα που παραδοσιακά υπερηφανεύεται για την απόρριψη όλων των μορφών «Αμερικανικοποίησης», η άνοδος του αντιρατσιστικού ακτιβισμού έχει απεικονιστεί ως απόπειρα εισαγωγής αμερικανικού τύπου debate στη γαλλική κοινωνία. Η χρήση ενός νέου ρεπερτορίου εννοιών για την περιγραφή μορφών φυλετικών διακρίσεων περιγράφηκε ως «πολιτική ορθότητα που υπερβαίνει τα όρια». Ωστόσο, το αντιρατσιστικό στρατόπεδο έχει πετύχει σημαντικές νίκες: έννοιες όπως «λευκό προνόμιο», «αόρατες μειονότητες» (racialized people), «κρατικός ρατσισμός», «απο-αποικιοποιημένη σκέψη» έχουν πρόσφατα κερδίσει δημοτικότητα και αναγνώριση στη δημόσια συζήτηση.
Σημείο καμπής για το αντιρατσιστικό κίνημα στη Γαλλία
Υπό την ώθηση της οργάνωσης «Δικαιοσύνη και Αλήθεια για τον Adama», ο αγώνας κατά του ρατσισμού ίσως βρίσκεται σε σημείο καμπής στη Γαλλία.
- Ποτέ άλλοτε μετά την Πορεία για την Ισότητα και την Καταπολέμηση του Ρατσισμού το 1983, δεν είχε βρεθεί ο αντιρατσισμός στο επίκεντρο της γαλλικής πολιτικής.
- Επιπλέον, αυτός ο νέος αντιρατσιστικός ακτιβισμός βασίζεται στις ρίζες του κινήματος. Στον πυρήνα αυτών των ακτιβιστικών δράσεων βρίσκονται νέα άτομα, εθνοτικά διαφορετικά και πνευματικά έτοιμα να αμφισβητήσουν μερικούς από τους πιο ισχυρούς μύθους της «ρεπουμπλικανικής καθολικότητας».
 |
| Urban spaces: Paris, Heinz Troll Photography |
Covid-19 και η άνοδος του αντιρατσιστικού κινήματος στη Γαλλία
από τον Philippe Marlière*
δημοσιεύτηκε στο Open Democracy
Διάρκεια Ανάγνωσης: 6-7 λεπτά
Μετάφραση: Ευριπίδης Καραβασίλης, Στέλα Καραφυλλίδου, Αθηνά Τσαλικίδου
Επιμέλεια Μετάφρασης: Δώρα Ψωμά
Κείμενο ήχου-αφήγηση: Χάρης Παυλίδης
Η οργάνωση «Δικαιοσύνη και Αλήθεια για τον Adama», ο Covid-19 και το BLM: σημεία καμπής για το αντιρατσιστικό κίνημα στη Γαλλία.
Η δολοφονία του George Floyd από έναν αστυνομικό στη Μινεάπολη των Η.Π.Α. μαζί με το σύνθημα Black Lives Matter (BLM) αντηχούν σε ολόκληρο τον κόσμο με έναν πρωτοφανή τρόπο. Σε όλες τις ηπείρους, ομάδες νέων έχουν καταλάβει τους δρόμους για να αποτίσουν φόρο τιμής στον Floyd. Διαδηλώνουν κατά της αστυνομικής βίας την οποία θεωρούν «συστημική». Πολίτες εκφράζουν την αγανάκτησή τους για το φυλετικό φακέλωμα και τους δυσανάλογα συχνούς τυχαίους ελέγχους Μαύρων πολιτών και ατόμων που μετανάστευσαν στις Η.Π.Α από την αστυνομία.
Αυτές οι σκηνές από την Αμερική είχαν μεγάλο αντίκτυπο στη Γαλλία για δύο βασικούς λόγους.
1. Αρχικά, οι ορατές μειονότητες[1] (racialised populations) στη Γαλλία ήταν που επλήγησαν περισσότερο από τον Covid-19.
2. Έπειτα, νεαρά άτομα στη Γαλλία που έχουν έρθει αντιμέτωποι με πρακτικές φυλετικών διακρίσεων μπορούν να ταυτιστούν με τον George Floyd, μιας και βιώνουν ανάλογες συμπεριφορές.
Covid-19 και φυλετικές διακρίσεις
Όσον αφορά το πρώτο ζήτημα, υπάρχουν ανεπίσημες αλλά βάσιμες αποδείξεις ότι οι ορατές μειονότητες είναι αυτές που επλήγησαν περισσότερο από τον Covid-19 σε Γαλλία και Ηνωμένο Βασίλειο. Στη Βρετανία, χρησιμοποιήθηκαν εθνικά στατιστικά που τεκμηριώνουν αυτόν τον ισχυρισμό, ενώ στη Γαλλία κάτι τέτοιο δεν ήταν εφικτό, διότι δεν υπήρξαν αντίστοιχα στοιχεία.
Ειδικότερα στη Βρετανία, έρευνες απέδειξαν ότι οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν μεγαλύτερη οικονομική στέρηση είχαν μεγαλύτερο ρίσκο έκθεσης στον Covid-19. Η βεβαρυμμένη υγεία τους τούς έθετε σε ακόμα σοβαρότερο κίνδυνο σε περίπτωση που θα νοσούσαν από τον ιό, όντας επιπλέον φτωχότεροι, και ζώντας σε ένα ασφυκτικά γεμάτο σπιτικό και με ανεπαρκή κάλυψη των ιατρικών τους αναγκών. Βρετανική έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ επεσήμανε τoν ισχυρό συσχετισμό μεταξύ αυτών των παραγόντων και των υψηλών ποσοστών μόλυνσης των μη-λευκών πληθυσμών (BAME population: ακρωνύμιο που χρησιμοποιείται στη Βρετανία ως Black, Asian and Minority Ethnic). Αυτό που προκαλεί μεγαλύτερη εντύπωση είναι το γεγονός πως οι συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού ήταν ψηλότερα στη λίστα ακόμα και από το εργατικό δυναμικό της πρώτης γραμμής (νοσηλευτικό προσωπικό, μεταφορείς, ταμίες σουπερμάρκετ), δηλαδή άτομα που ασκούν τα πιο επικίνδυνα επαγγέλματα κατά την περίοδο της πανδημίας.
Τα Γαλλικά ΜΜΕ αναφέρθηκαν εκτενώς στην κατάσταση που επικρατούσε στο Ηνωμένο Βασίλειο αλλά έδειξαν μηδενικό ενδιαφέρον για ό,τι συνέβαινε στη Γαλλία. Κατά καιρούς μόνο υπήρχαν άρθρα στον γαλλικό τύπο, που ανέφεραν για παράδειγμα ότι το Seine-Saint-Denis, ο φτωχότερος νομός της Γαλλίας, ήταν η περιοχή με τον μεγαλύτερο πληθυσμό ορατών μειονοτήτων (racialized populations), πολλά άτομα εκ των οποίων ήταν επιπλέον εργαζόμενα της πρώτης γραμμής κατά την περίοδο της πανδημίας.
Επιπρόσθετα, παρατηρούμε ότι και στη Γαλλία μη-λευκοί πολίτες στοχοποιήθηκαν ακόμα περισσότερο εξαιτίας των δρακόντειων μέτρων των κυβερνήσεων κατά την περίοδο του lockdown. Μη-λευκοί στο Seine-Saint-Denis συνελήφθησαν και έλαβαν πρόστιμο τρεις φορές περισσότερο συγκριτικά με τους λευκούς. Η αστυνομική βία ενάντια σε εθνικές μειονότητες στα φτωχά προάστια είδε επίσης το φως της δημοσιότητας.
Το ζήτημα της in abstracto γαλλικής υπηκοότητας
Γιατί υπάρχει τόση πολλή απροθυμία στην αντιμετώπιση του ζητήματος των φυλετικών διακρίσεων στην Γαλλία; H Γαλλία, η οποία θεωρείται χώρα που ακολουθεί «αφομοιωτική» πολιτική, διαφέρει από τα υπόλοιπα πλουραλιστικά έθνη, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες ή το Ηνωμένο Βασίλειο, ως επί το πλείστον στο ότι είναι θεωρητικά αδιάφορη ως προς την προσωπική ταυτότητα των πολιτών της. Αυτό αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι η γαλλική υπηκοότητα δίνεται σε άτομα in abstracto (νομικός όρος που σημαίνει «γενικά και αφηρημένα» σε αντίθεση με τον όρο in concreto). Το να είσαι Γάλλος πολίτης σημαίνει ότι είσαι μέλος μιας κοινότητας πολιτών ανεξάρτητα από το ποιο είναι το εθνικό ή θρησκευτικό σου υπόβαθρο. Κοντολογίς, το Γαλλικό κράτος αλληλεπιδρά με άτομα, όχι με κοινότητες.
Και τα άτομα αυτά, στη Γαλλία, είναι θεωρητικά ίσα! Πρόκειται για μία από τις αξίες που κληροδότησε η Γαλλική Επανάσταση, η οποία ήλθε σε ρήξη με το ταξικά κατευθυνόμενο Παλαιό Καθεστώς, διακηρύττοντας ότι όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ίσοι. Αυτό πλέον έχει γίνει ένα από τα εδραιωμένα χαρακτηριστικά του Γαλλικού ρεπουμπλικανισμού. Ως αποτέλεσμα, είναι παράνομο να εφαρμόζεται οποιαδήποτε μορφή θετικής διάκρισης στην εκπαίδευση, την στέγαση ή την αγορά εργασίας. Ένας νόμος του 1978 περί «επεξεργασίας δεδομένων και ατομικών ελευθεριών» απαγορεύει ρητά τη συλλογή και επεξεργασία προσωπικών δεδομένων τα οποία αποκαλύπτουν, άμεσα ή έμμεσα, τις φυλετικές και εθνικές καταγωγές ή την θρησκεία οποιουδήποτε ατόμου.
Covid-19 και φυλετικές διακρίσεις
Όσον αφορά το πρώτο ζήτημα, υπάρχουν ανεπίσημες αλλά βάσιμες αποδείξεις ότι οι ορατές μειονότητες είναι αυτές που επλήγησαν περισσότερο από τον Covid-19 σε Γαλλία και Ηνωμένο Βασίλειο. Στη Βρετανία, χρησιμοποιήθηκαν εθνικά στατιστικά που τεκμηριώνουν αυτόν τον ισχυρισμό, ενώ στη Γαλλία κάτι τέτοιο δεν ήταν εφικτό, διότι δεν υπήρξαν αντίστοιχα στοιχεία.
Ειδικότερα στη Βρετανία, έρευνες απέδειξαν ότι οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν μεγαλύτερη οικονομική στέρηση είχαν μεγαλύτερο ρίσκο έκθεσης στον Covid-19. Η βεβαρυμμένη υγεία τους τούς έθετε σε ακόμα σοβαρότερο κίνδυνο σε περίπτωση που θα νοσούσαν από τον ιό, όντας επιπλέον φτωχότεροι, και ζώντας σε ένα ασφυκτικά γεμάτο σπιτικό και με ανεπαρκή κάλυψη των ιατρικών τους αναγκών. Βρετανική έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ επεσήμανε τoν ισχυρό συσχετισμό μεταξύ αυτών των παραγόντων και των υψηλών ποσοστών μόλυνσης των μη-λευκών πληθυσμών (BAME population: ακρωνύμιο που χρησιμοποιείται στη Βρετανία ως Black, Asian and Minority Ethnic). Αυτό που προκαλεί μεγαλύτερη εντύπωση είναι το γεγονός πως οι συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού ήταν ψηλότερα στη λίστα ακόμα και από το εργατικό δυναμικό της πρώτης γραμμής (νοσηλευτικό προσωπικό, μεταφορείς, ταμίες σουπερμάρκετ), δηλαδή άτομα που ασκούν τα πιο επικίνδυνα επαγγέλματα κατά την περίοδο της πανδημίας.
Τα Γαλλικά ΜΜΕ αναφέρθηκαν εκτενώς στην κατάσταση που επικρατούσε στο Ηνωμένο Βασίλειο αλλά έδειξαν μηδενικό ενδιαφέρον για ό,τι συνέβαινε στη Γαλλία. Κατά καιρούς μόνο υπήρχαν άρθρα στον γαλλικό τύπο, που ανέφεραν για παράδειγμα ότι το Seine-Saint-Denis, ο φτωχότερος νομός της Γαλλίας, ήταν η περιοχή με τον μεγαλύτερο πληθυσμό ορατών μειονοτήτων (racialized populations), πολλά άτομα εκ των οποίων ήταν επιπλέον εργαζόμενα της πρώτης γραμμής κατά την περίοδο της πανδημίας.
Επιπρόσθετα, παρατηρούμε ότι και στη Γαλλία μη-λευκοί πολίτες στοχοποιήθηκαν ακόμα περισσότερο εξαιτίας των δρακόντειων μέτρων των κυβερνήσεων κατά την περίοδο του lockdown. Μη-λευκοί στο Seine-Saint-Denis συνελήφθησαν και έλαβαν πρόστιμο τρεις φορές περισσότερο συγκριτικά με τους λευκούς. Η αστυνομική βία ενάντια σε εθνικές μειονότητες στα φτωχά προάστια είδε επίσης το φως της δημοσιότητας.
Το ζήτημα της in abstracto γαλλικής υπηκοότητας
Γιατί υπάρχει τόση πολλή απροθυμία στην αντιμετώπιση του ζητήματος των φυλετικών διακρίσεων στην Γαλλία; H Γαλλία, η οποία θεωρείται χώρα που ακολουθεί «αφομοιωτική» πολιτική, διαφέρει από τα υπόλοιπα πλουραλιστικά έθνη, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες ή το Ηνωμένο Βασίλειο, ως επί το πλείστον στο ότι είναι θεωρητικά αδιάφορη ως προς την προσωπική ταυτότητα των πολιτών της. Αυτό αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι η γαλλική υπηκοότητα δίνεται σε άτομα in abstracto (νομικός όρος που σημαίνει «γενικά και αφηρημένα» σε αντίθεση με τον όρο in concreto). Το να είσαι Γάλλος πολίτης σημαίνει ότι είσαι μέλος μιας κοινότητας πολιτών ανεξάρτητα από το ποιο είναι το εθνικό ή θρησκευτικό σου υπόβαθρο. Κοντολογίς, το Γαλλικό κράτος αλληλεπιδρά με άτομα, όχι με κοινότητες.
Και τα άτομα αυτά, στη Γαλλία, είναι θεωρητικά ίσα! Πρόκειται για μία από τις αξίες που κληροδότησε η Γαλλική Επανάσταση, η οποία ήλθε σε ρήξη με το ταξικά κατευθυνόμενο Παλαιό Καθεστώς, διακηρύττοντας ότι όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ίσοι. Αυτό πλέον έχει γίνει ένα από τα εδραιωμένα χαρακτηριστικά του Γαλλικού ρεπουμπλικανισμού. Ως αποτέλεσμα, είναι παράνομο να εφαρμόζεται οποιαδήποτε μορφή θετικής διάκρισης στην εκπαίδευση, την στέγαση ή την αγορά εργασίας. Ένας νόμος του 1978 περί «επεξεργασίας δεδομένων και ατομικών ελευθεριών» απαγορεύει ρητά τη συλλογή και επεξεργασία προσωπικών δεδομένων τα οποία αποκαλύπτουν, άμεσα ή έμμεσα, τις φυλετικές και εθνικές καταγωγές ή την θρησκεία οποιουδήποτε ατόμου.
Ενώ ο φιλελεύθερος-πολυπολιτισμικός τρόπος σκέψης θεωρεί πως αυτή η πληροφορία είναι ζωτική στο να αναγνωριστεί και να υπολογιστεί η έκταση της φυλετικής διάκρισης, η γαλλική ρεπουμπλικανική ιδεολογία πιστεύει το αντίθετο: ισχυρίζεται ότι η συλλογή δεδομένων που σχετίζονται με την εθνοτική καταγωγή είναι «ρατσιστική» διότι δέχεται την αντιεπιστημονική άποψη ότι «η φυλή υπάρχει».
Στην πραγματικότητα όμως, η έλλειψη στατιστικών δεδομένων καθιστά πρακτικά αδύνατο το να μελετηθεί ο βαθμός διακρίσεων ενανατίον των Μουσουλμάνων και άλλων εθνικών μειονοτήτων, καθώς αυτοί οι πληθυσμοί είναι αόρατοι στην ρητορική και στα στατιστικά δείγματα της κυβέρνησης και των ΜΜΕ.
Οι συνθήκες ήταν λοιπόν ώριμες για τη γαλλική νεολαία ώστε να βγει στους δρόμους και να διαδηλώσει ενάντια στην αστυνομική βία, την αυθαιρεσία της εξουσίας και τον ρατσισμό.
Στην πραγματικότητα όμως, η έλλειψη στατιστικών δεδομένων καθιστά πρακτικά αδύνατο το να μελετηθεί ο βαθμός διακρίσεων ενανατίον των Μουσουλμάνων και άλλων εθνικών μειονοτήτων, καθώς αυτοί οι πληθυσμοί είναι αόρατοι στην ρητορική και στα στατιστικά δείγματα της κυβέρνησης και των ΜΜΕ.
Οι συνθήκες ήταν λοιπόν ώριμες για τη γαλλική νεολαία ώστε να βγει στους δρόμους και να διαδηλώσει ενάντια στην αστυνομική βία, την αυθαιρεσία της εξουσίας και τον ρατσισμό.
Η δολοφονία του George Floyd έδωσε στο πλήθος των αντιρατσιστών νέων και στο κίνημά τους αυτήν τη δυναμική. Έχουν υπάρξει αρκετοί θάνατοι νέων ανθρώπων που βρίσκονταν υπό αστυνομική κράτηση. Σε έναν μεγάλο αριθμό περιπτώσεων, οι κατηγορίες κατά αστυνομικών απορρίφθηκαν ενώ δεν επιβλήθηκαν κυρώσεις στο σύνολο των αυτουργών για βίαιες πράξεις κατά μελών της κοινωνίας. Η ύπαρξη του συστημικού ρατσισμού μέσα στη γαλλική αστυνομία είναι καταγεγραμμένη. Η Γαλλία έχει καταδικαστεί αρκετές φορές από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εφαρμόζοντας βασανιστήρια ή κακομεταχείριση. Το Cour de Cassion –το ανώτατο Γαλλικό δικαστήριο– καταδίκασε το γαλλικό κράτος για «εκούσια παράβαση», δηλαδή για δόλο, στις διαδικασίες ταυτοποίησης που είχαν ως βάση τη φυλετική καταγωγή. Σε μία καταδικαστική έκθεση, ο Jacques Toubon, o Συνήγορος του Πολίτη, κατέδειξε τη «συστημική» φυλετική σκιαγράφηση των νέων που είχαν υποβληθεί σε επανειλημμένους ελέγχους εξακρίβωσης στοιχείων.
 |
| Urban spaces: Paris, Heinz Troll Photography |
Ο Adama Traoré και η συστημική βία στη Γαλλία
Η πιο γνωστή υπόθεση συστημικής βίας στη Γαλλία αφορά τον Adama Traoré, έναν 24χρονο Μαύρο Γάλλο ο οποίος, σύμφωνα με την οικογένειά του και τους ιατρικούς εμπειρογνώμονες, πέθανε από ασφυξία ακινητοποιημένος από το βάρος τριών αστυνομικών το 2016.
Η Assa Traoré, η αδελφή του Adama, ίδρυσε την οργάνωση «Δικαιοσύνη και Αλήθεια για τον Adama», με το αίτημα να απαγγελθούν κατηγορίες εναντίον των αστυνομικών που συμμετείχαν στη σύλληψη. Τέσσερα χρόνια μετά, αυτοί οι τρεις άνδρες εξακολουθούν να είναι ενεργά μέλη της αστυνομίας. Στις 2 και στις 13 Ιουνίου του 2020, η οργάνωση "Adama Traoré" συγκέντρωσε αντίστοιχα 20.000 και 120.000 άτομα στο Παρίσι, παρά την αποσιώπηση από τα γαλλικά Μ.Μ.Ε. Κανένα αντιρατσιστικό κίνημα δεν είχε καταφέρει ποτέ ως τότε να απογειωθεί με τόσο θεαματικό τρόπο -και μάλιστα χωρίς χρήματα ή θεσμική στήριξη. Η ιστορική συγκέντρωση στην Place de la République έδειξε ότι η δολοφονία του George Floyd είχε αγγίξει τις ευαίσθητες χορδές των νέων που υφίστανται φυλετικές διακρίσεις επειδή ανήκουν σε ορατές μειονότητες. Το πλήθος αυτών των νέων διεκδικεί και απαιτεί το αυτονόητο: την απαγόρευση όλων των θανατηφόρων τεχνικών σύλληψης: το καρύδωμα, τον στραγγαλισμό ή το γονάτισμα στην πλάτη των ανθρώπων.
Η αναζωπύρωση των αντιρατσιστικών διαδηλώσεων -κάτι που ήταν σχετικά ανήκουστο εδώ και σαράντα χρόνια- έγινε θέμα συζήτησης από σκεπτικιστές πολιτικούς. Όπως πάντα όσον αφορά τη φυλή, το γαλλικό κατεστημένο βρισκόταν σε άρνηση. Η πλειονότητα ανακύκλωνε το τετριμμένο επιχείρημα περί πολιτικής ορθότητας, ότι το να μιλάμε δηλαδή για «φυλή» είναι «ρατσισμός». Υποστήριξαν ότι η Γαλλία πρέπει να διατηρήσει τις «ρεπουμπλικανικές καθολικές» αξίες της, που είναι η καλύτερη άμυνα ενάντια στον ρατσισμό και στον διχασμό. Ακόμα χειρότερα, σε ένα τηλεοπτικό διάγγελμα προς όλο το έθνος, ο Πρόεδρος Macron απέτυχε να αποτίσει φόρο τιμής στον George Floyd. Σε μια ισχνά συγκαλυμμένη κριτική της οργάνωσης για τον Adama Traoré, χαρακτήρισε μάλιστα τα άτομα που διαδήλωσαν στην Place de la République ως «αποσχιστές» και «κοινοτικοκράτες» (δύο πολύ υποτιμητικές λέξεις μέσα από τις οποίες υπονοείται ότι εκείνα απορρίπτουν τους νόμους και τις παραδόσεις της δημοκρατίας και καλλιεργούν τις δικές τους αξίες και τρόπους ζωής με γνώμονα την κοινότητα).
Η πιο γνωστή υπόθεση συστημικής βίας στη Γαλλία αφορά τον Adama Traoré, έναν 24χρονο Μαύρο Γάλλο ο οποίος, σύμφωνα με την οικογένειά του και τους ιατρικούς εμπειρογνώμονες, πέθανε από ασφυξία ακινητοποιημένος από το βάρος τριών αστυνομικών το 2016.
Η Assa Traoré, η αδελφή του Adama, ίδρυσε την οργάνωση «Δικαιοσύνη και Αλήθεια για τον Adama», με το αίτημα να απαγγελθούν κατηγορίες εναντίον των αστυνομικών που συμμετείχαν στη σύλληψη. Τέσσερα χρόνια μετά, αυτοί οι τρεις άνδρες εξακολουθούν να είναι ενεργά μέλη της αστυνομίας. Στις 2 και στις 13 Ιουνίου του 2020, η οργάνωση "Adama Traoré" συγκέντρωσε αντίστοιχα 20.000 και 120.000 άτομα στο Παρίσι, παρά την αποσιώπηση από τα γαλλικά Μ.Μ.Ε. Κανένα αντιρατσιστικό κίνημα δεν είχε καταφέρει ποτέ ως τότε να απογειωθεί με τόσο θεαματικό τρόπο -και μάλιστα χωρίς χρήματα ή θεσμική στήριξη. Η ιστορική συγκέντρωση στην Place de la République έδειξε ότι η δολοφονία του George Floyd είχε αγγίξει τις ευαίσθητες χορδές των νέων που υφίστανται φυλετικές διακρίσεις επειδή ανήκουν σε ορατές μειονότητες. Το πλήθος αυτών των νέων διεκδικεί και απαιτεί το αυτονόητο: την απαγόρευση όλων των θανατηφόρων τεχνικών σύλληψης: το καρύδωμα, τον στραγγαλισμό ή το γονάτισμα στην πλάτη των ανθρώπων.
Η αναζωπύρωση των αντιρατσιστικών διαδηλώσεων -κάτι που ήταν σχετικά ανήκουστο εδώ και σαράντα χρόνια- έγινε θέμα συζήτησης από σκεπτικιστές πολιτικούς. Όπως πάντα όσον αφορά τη φυλή, το γαλλικό κατεστημένο βρισκόταν σε άρνηση. Η πλειονότητα ανακύκλωνε το τετριμμένο επιχείρημα περί πολιτικής ορθότητας, ότι το να μιλάμε δηλαδή για «φυλή» είναι «ρατσισμός». Υποστήριξαν ότι η Γαλλία πρέπει να διατηρήσει τις «ρεπουμπλικανικές καθολικές» αξίες της, που είναι η καλύτερη άμυνα ενάντια στον ρατσισμό και στον διχασμό. Ακόμα χειρότερα, σε ένα τηλεοπτικό διάγγελμα προς όλο το έθνος, ο Πρόεδρος Macron απέτυχε να αποτίσει φόρο τιμής στον George Floyd. Σε μια ισχνά συγκαλυμμένη κριτική της οργάνωσης για τον Adama Traoré, χαρακτήρισε μάλιστα τα άτομα που διαδήλωσαν στην Place de la République ως «αποσχιστές» και «κοινοτικοκράτες» (δύο πολύ υποτιμητικές λέξεις μέσα από τις οποίες υπονοείται ότι εκείνα απορρίπτουν τους νόμους και τις παραδόσεις της δημοκρατίας και καλλιεργούν τις δικές τους αξίες και τρόπους ζωής με γνώμονα την κοινότητα).
Σε μια χώρα που παραδοσιακά υπερηφανεύεται για την απόρριψη όλων των μορφών «Αμερικανικοποίησης», η άνοδος του αντιρατσιστικού ακτιβισμού έχει απεικονιστεί ως απόπειρα εισαγωγής αμερικανικού τύπου debate στη γαλλική κοινωνία. Η χρήση ενός νέου ρεπερτορίου εννοιών για την περιγραφή μορφών φυλετικών διακρίσεων περιγράφηκε ως «πολιτική ορθότητα που υπερβαίνει τα όρια». Ωστόσο, το αντιρατσιστικό στρατόπεδο έχει πετύχει σημαντικές νίκες: έννοιες όπως «λευκό προνόμιο», «αόρατες μειονότητες» (racialized people), «κρατικός ρατσισμός», «απο-αποικιοποιημένη σκέψη» έχουν πρόσφατα κερδίσει δημοτικότητα και αναγνώριση στη δημόσια συζήτηση.
Σημείο καμπής για το αντιρατσιστικό κίνημα στη Γαλλία
Υπό την ώθηση της οργάνωσης «Δικαιοσύνη και Αλήθεια για τον Adama», ο αγώνας κατά του ρατσισμού ίσως βρίσκεται σε σημείο καμπής στη Γαλλία.
- Ποτέ άλλοτε μετά την Πορεία για την Ισότητα και την Καταπολέμηση του Ρατσισμού το 1983, δεν είχε βρεθεί ο αντιρατσισμός στο επίκεντρο της γαλλικής πολιτικής.
- Επιπλέον, αυτός ο νέος αντιρατσιστικός ακτιβισμός βασίζεται στις ρίζες του κινήματος. Στον πυρήνα αυτών των ακτιβιστικών δράσεων βρίσκονται νέα άτομα, εθνοτικά διαφορετικά και πνευματικά έτοιμα να αμφισβητήσουν μερικούς από τους πιο ισχυρούς μύθους της «ρεπουμπλικανικής καθολικότητας».
ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΥ
* Ο Philippe Marlière είναι Καθηγητής Γαλλικής και Ευρωπαϊκής Πολιτικής στο UCL (University College London). Αρθρογραφεί τακτικά στις εφημερίδες Le Monde, Le Monde diplomatique και The Guardian και ο λογαριασμός του στο twitter είναι @PhMarliere.
* Ο Philippe Marlière είναι Καθηγητής Γαλλικής και Ευρωπαϊκής Πολιτικής στο UCL (University College London). Αρθρογραφεί τακτικά στις εφημερίδες Le Monde, Le Monde diplomatique και The Guardian και ο λογαριασμός του στο twitter είναι @PhMarliere.
Ημερομηνία
πρώτης δημοσίευσης: 6 Ιουλίου 2020. Το άρθρο πρωτοδημοσιεύθηκε στο open democracy με διαφορετικές εικόνες.
Πηγή: https://www.opendemocracy.net/en/can-europe-make-it/covid-19-and-surge-antiracist-movement-france/
Σημείωμα της αρχισυντάκτριας του TTP: Το άρθρο είναι αφιερωμένο στον Τέλλο Φίλη και στα φιλικά πρόσωπα από τις "Ακυβέρνητες Πολιτείες Συνεργατικό Βιβλιοπωλείο-Καφέ" που οργάνωσαν μία πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση για το βιβλίο του James Baldwin "Δεν είμαι ο Νέγρος σου" στη Θεσσαλονίκη στις 26/09/2020.
[1] Σ.τ.Μ. Ο όρος "racialised populations" του source text αποδόθηκε στα ελληνικά στο target text ως «ορατές μειονότητες» από την ομάδα του TTP με βάση την ορολογία που εντοπίσαμε στο site του Υπουργείου των Οικονομικών του Καναδά, όπου γίνεται λόγος για απογραφή πληθυσμών σε πολυπολιτισμικές κοινωνίες https://www.fin.gov.on.ca/en/economy/demographics/census/cenhi6.html. Στην ελληνική βιβλιογραφία και αρθρογραφία, ο όρος δεν χρησιμοποιείται προς το παρόν μεταφρασμένος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου