by 
 |
| Urban spaces: Le Havre, Heinz Troll Photography |
Blockchains, ιχνηλάτηση τροφίμων, πανδημία:
Παρά την ανάπτυξη της τεχνολογίας, η βιομηχανία τροφίμων έχει μείνει πίσω
Διάρκεια Ανάγνωσης: 5-6 λεπτά
Μετάφραση: Ηλιάννα Παύλου
Επιμέλεια: Μαρία Χριστοδούλου
Κείμενο Ήχου - Αφήγηση: Άντα Τρουλλάκη
Οι αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων είχαν υποστεί πλήγμα πολύ πριν από το ξέσπασμα του κορονοϊού. Σκάνδαλα συναντώνται σε κάθε γωνιά του κόσμου, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τη δουλεία στις ψαραγορές του Βιετνάμ και την παιδική εργασία στη σύγχρονη βιομηχανία παραγωγής κακάο. Στις ΗΠΑ, το εμπόριο μαρουλιού ρομάνα που προκαλούσε Εσερίχια κόλι (E coli) αποτελούσε χρόνιο πρόβλημα που επιλύθηκε μόλις πρόσφατα, ενώ βρετανικά σούπερ μάρκετ βρέθηκαν ουκ ολίγες φορές να πωλούν μολυσμένα κοτόπουλα.
Μία από τις πιο γνωστές απάτες, ωστόσο, αποτελεί η περίπτωση στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2013, όπου έως και 60% των προϊόντων που έφεραν σήμανση μοσχαρίσιου κρέατος, περιείχαν, στην πραγματικότητα, κρέας αλόγου. Τέτοιου είδους σκάνδαλα έχουν προβληματίσει τους πολίτες, τόσο ως προς τον εφοδιασμό τροφίμων, όσο και ως προς το ανθρακικό αποτύπωμα που προκύπτει από την παραγωγή τους.
Οι εταιρείες παραγωγής τροφίμων μπορούν να παρέχουν στο καταναλωτικό κοινό λεπτομερείς πληροφορίες για την προέλευση των προϊόντων με τη χρήση blockchains. Πρόκειται για τεχνολογία καταγραφής πληροφοριών που προστατεύει τα συστήματα από ηλεκτρονικές επιθέσεις και υποκλοπές, ενώ, παράλληλα, αποτελεί βάση κρυπτονομισμάτων, όπως το bitcoin. Ορισμένες εταιρείες ήδη χρησιμοποιούν αυτή την τεχνολογία, ενώ άλλες το αναβάλλουν για διάφορους λόγους. Ωστόσο, αναμένεται πως η πανδημία του κορονοϊού θα συμβάλλει καταλυτικά στην υιοθέτηση αυτής της τεχνολογίας από περισσότερες εταιρείες. Μπορεί άραγε ο SARS-CoV-2 να δείξει τον δρόμο για λύση και σε άλλα προβλήματα που απασχολούν την ανθρωπότητα;
Η δύναμη του blockchain
Ορισμένες αρμόδιες αρχές, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, απαιτούν πλέον την ανίχνευση της προέλευσης των τροφίμων. Δίχως την τεχνολογία blockchain, ο πιο συνηθισμένος τρόπος για να επιτευχθεί αυτό είναι η χρήση ψηφιακών συστημάτων σήμανσης, όπως το RFID (συσκευές ταυτοποίησης ραδιοσυχνοτήτων) ή οι κωδικοί QR (άμεσης ανταπόκρισης). Αυτά επιτρέπουν στις εταιρείες αγοραπωλησιών να γνωρίζουν σε ποιες τοποθεσίες έχουν βρεθεί τα προϊόντα τους και πότε, αλλά δεν τους επιτρέπουν να δουν τι ακριβώς συμβαίνει σε κάθε στάδιο της αλυσίδας εφοδιασμού. Συνεπώς, με εξαίρεση τις θρεπτικές ουσίες και τη χώρα παραγωγής τους, οι πληροφορίες που παρέχονται σχετικά με τα προϊόντα είναι ελάχιστες.
Για πολλές εταιρείες, επομένως, η συνδυαστική χρήση ψηφιακής σήμανσης και τεχνολογίας blockchain θα αποτελούσε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, καθώς θα παρείχαν περισσότερες και πιο αξιόπιστες πληροφορίες για τα προϊόντα τους. Δοκιμές που διεξήγαγαν εταιρείες όπως η Wal-Mart, είχαν ως αποτέλεσμα τη δραματική μείωση του απαιτούμενου χρόνου για τον εντοπισμό της προέλευσης των προϊόντων.
Ωστόσο, πολλά από τα συμπεράσματα των εν λόγω δοκιμών δεν δημοσιεύτηκαν ποτέ, παρακωλύοντας έτσι την εξοικείωση της βιομηχανίας τροφίμων με την τεχνολογία blockchain και, κατ’ επέκταση, την εξέλιξη της τελευταίας. Το γεγονός αυτό έδωσε το έναυσμα για μία νέα έρευνα που εστιάζει σε δοκιμές με blockchain που τελούνται από ειδήμονες του κλάδου τροφίμων.
Η εν λόγω έρευνα εξέτασε μεταξύ άλλων μία σειρά σκανδάλων που ξεκίνησε το 2008: κινεζικά βρεφικά παρασκευάσματα που πολλοί γονείς εμπιστεύονταν, έθεσαν σε κίνδυνο την υγεία 300.000 βρεφών, εκ των οποίων 18 μάλιστα έχασαν τη ζωή τους. Αν και στην πορεία έγινε αντιληπτό πως υπαίτια ήταν μια χημική ουσία ονόματι «μελαμίνη», ήταν δύσκολο να εξακριβωθεί σε ποιο στάδιο της αλυσίδας εφοδιασμού προστέθηκε στη φόρμουλα.
Για να καθησυχάσει τους γονείς, η Nestlé προσέλαβε την Techrock, εταιρεία ανάπτυξης blockchain με έδρα τη Σαγκάη, ώστε να ενσωματώσει την τεχνολογία της στη νέα βρεφική φόρμουλα «NAN A2». Δημιουργήθηκε, έτσι, για πρώτη φορά, συσκευασία προϊόντων με ενσωματωμένο τσιπάκι RFID και κεραία, ενώ παράλληλα καθ’ όλη την πορεία του εφοδιασμού, καταγράφονταν, σε ένα δημόσιο blockchain, δεδομένα όπως οι λεπτομέρειες των συστατικών, η προέλευσή τους και το σημείο παραγωγής του προϊόντος.
Το καταναλωτικό κοινό είχε με αυτόν τον τρόπο πρόσβαση σε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για το προϊόν, καθώς και σε μία εικόνα για το πώς θα έπρεπε να μοιάζει η συσκευασία του, σκανάροντας απλώς το τσιπάκι με τη χρήση κινητού τηλεφώνου. Τα προϊόντα ήταν έτσι σχεδιασμένα, ώστε η κεραία να καταστρέφεται κατά το άνοιγμα, διασφαλίζοντας, έτσι, ότι δεν έχουν παραβιαστεί.
 |
| Urban spaces: Paris-Havre, Heinz Troll Photography |
Αντίστοιχα, η συνεργασία της World Wildlife Fund (WWF) με την TraSeable, εταιρεία παροχής υπηρεσιών blockchain με έδρα τα νησιά Φίτζι, εστιάζει στη βιώσιμη αλιεία. Για την επίτευξή της, καταγράφονται τα είδη και η ποσότητα των ψαριών, ο τόπος αλίευσής τους, η πορεία των σκαφών και τα στοιχεία του πληρώματος, ενώ από τη στιγμή εκφόρτωσης του εμπορεύματος, παρέχονται σχετικές πληροφορίες χάρη στις ετικέτες QR.
Οι προκλήσεις
Ωστόσο, ορισμένες εταιρείες τροφίμων εξακολουθούν να είναι διστακτικές ως προς τη χρήση της τεχνολογίας blockchain, αφενός επειδή δεν την εμπιστεύονται, και αφετέρου επειδή η υιοθέτηση ενός τέτοιου συστήματος είναι αναπόφευκτα κοστοβόρα. Ειδικότερα στην περίπτωση αγαθών χαμηλότερου κόστους, λόγου χάρη νωπά αγροτικά προϊόντα, οι εταιρείες ενδεχομένως ανησυχούν πως το καταναλωτικό κοινό δεν θα δεχτεί την προβλεπόμενη προσαύξηση της τιμής.
ΜΜΕ υποστηρίζουν ότι τέτοιου είδους χρήσεις προωθούν την υιοθέτηση αντίστοιχων συστημάτων. Πρόκειται, έτσι, για μια ενδιαφέρουσα εξέλιξη, παρότι είναι πολύ νωρίς να κρίνουμε αν πράγματι θα ανατρέψει τα δεδομένα. Έρευνες δείχνουν, για παράδειγμα, ότι οι πιθανότητες μετάδοσης του ιού μέσω του κρέατος είναι ελάχιστες ― επομένως, τα οφέλη της εν λόγω τεχνολογίας, σε αυτή την περίπτωση, θα ήταν περιορισμένα. Προς το παρόν, πρέπει να παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις που αφορούν την ανάπτυξη τόσο του κλάδου τροφίμων όσο και της τεχνολογίας blockchain.
*ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ
Ο Michael Rogerson είναι υποψήφιος διδάκτορας στη σχολή Διοίκησης του Πανεπιστημίου του Bath. O Glenn Parry είναι καθηγητής Ψηφιακού Μετασχηματισμού στο Πανεπιστήμιο του Surrey.
Ημερομηνία πρώτης δημοσίευσης: 20 Μαΐου 2020. Το άρθρο πρωτοδημοσιεύθηκε στο Institute for Policy Research με διαφορετικές εικόνες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου